۲-۲ سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

سازمان تحقیقات ، آموزش و ترویج کشاورزی یکی از قدیمی‌ترین و گسترده‌ترین سازمان‌های تحقیقاتی و آموزشی کشور است. بعضی از واحدهای آن مانند مؤسسه‌ تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مؤسسه‌ تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی، مؤسسه‌ تحقیقات آفات و بیماری‌های گیاه، مؤسسه‌ تحقیقات علوم دامی کشور و تعدادی از واحدهای آموزشی آن با قدمتی نزدیک به هشتاد سال، تحولات عظیمی را در بخش کشاورزی بویژه پس از انقلاب شکوهمند اسلامی به وجود آورده‌اند (وب‌سایت سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ۸ شهریور ۱۳۹۳).

۲-۲-۱ وظایف سازمان

• • مطالعه و پژوهش به منظور توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بخش کشاورزی و ارتقای جایگاه آن در اقتصاد ملی و توسعه روستایی و عشایری؛

• • تعیین سیاست‌ها و راهبردهای کاربردی و توسعه‌ای تحقیقات و آموزش، در چارچوب راهبردها و سیاست‌های بخش کشاورزی و نظارت بر حسن اجرای آن‌ ها؛

• • تصویب یا پیشنهاد مقررات، ضوابط و تعرفه‌های مرتبط با وظایف و فعالیت‌های تحقیقاتی و آموزشی وزارت جهاد کشاورزی؛

• • هدایت، راهبری و انجام کلیه تحقیقات و آموزش‌های علمی – کاربردی و توسعه‌ای در زمینه مأموریت‌‌ها، اهداف، وظایف و فعالیت‌های وزارت جهادکشاورزی؛

• • مطالعه، بررسی و ارزشیابی اثرات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی طرح‌ها و فعالیت‌های تحقیقاتی و آموزشی سازمان؛

• • تدوین و مدیریت برنامه های راهبردی تحول‌آفرینی، کارآمدی و بهینه‌سازی ساختارها، فرآیندها و فعالیت‌های سازمان؛

• • هدایت، راهبری، برنامه‌ریزی و اجرای فعالیت‌ها و تدوین استانداردهای تحقیقاتی و آموزشی سازمان؛

• • • هدایت و راهبری برنامه های آموزشی برای اصلاح هرم نیروی انسانی شاغل در بخش کشاورزی؛

  

• • برنامه‌ریزی و راهبری ارتباطات و همکاری‌های تحقیقاتی و آموزشی وزارت جهاد کشاورزی با مجامع، مؤسسات علمی، تحقیقاتی و آموزشی داخل و خارج از کشور؛

• • برنامه‌ریزی، هدایت، نظارت و ارزشیابی راهبردی مؤسسات و مراکز وابسته و تابعه؛

• • هماهنگی و همکاری تحقیقاتی و آموزشی با معاونت‌های اجرائی وزارت جهاد کشاورزی و سایر مؤسسات و شرکت‌های دولتی وابسته و تابعه وزارت متبوع؛

• • ایجاد فرصت‌های مطالعاتی و زمینه‌های آموزشی در چارچوب همکاری‌های تحقیقاتی و آموزشی با دانشگاه‌ها، مؤسسات و مراکز پژوهشی و آموزشی داخلی و خارجی؛

• • برنامه‌ریزی راهبردی برای پشتیبانی برنامه ها و طرح‌ها در ستاد، مؤسسات و مراکز تحقیقاتی و آموزشی وابسته و تابعه سازمان؛

• • مدیریت جمع‌ آوری، اطلاع‌رسانی، نشر آمار، اطلاعات و یافته های تحقیقاتی و آموزشی سازمان؛

• انجام سایر وظایف مربوط و مرتبط در چارچوب اهداف و مأموریت‌‌های سازمان (همان).

۲-۲-۲ کتابخانه‌های وابسته به سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

واحدهای تابعه سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی دارای مؤسسات ملی، تحقیقاتی و آموزشی، مراکز تحقیقاتی استانی و مراکز آموزشی استانی است که هر کدام دارای کتابخانه‌های تخصصی خود است که در این پژوهش کتابخانه‌های مؤسسات تحقیقاتی و کتابخانه‌های مراکز تحقیقاتی استانی مورد مطالعه قرار گرفتند.

۲-۳پیشینه پژوهش

پیشینه‌های پژوهش در سه بخش پیشینه‌های پژوهش در خارج (شامل منابع خاکستری و مدیریت منابع خاکستری)، پیشینه‌های پژوهش در ایران (شامل منابع خاکستری و مدیریت منابع خاکستری) و جمع‌بندی پیشینه‌ها آورده شده است.

۲-۳-۱پیشینه پژوهش در ایران

در مقایسه با گستره و روند پژوهش‌ها در خارج از کشور ‌در مورد منابع خاکستری، پژوهش‌های بسیار اندکی در ایران انجام گرفته است. از معدود پژوهش‌هایی انجام گرفته در کشور پژوهش‌هایی است که در ادامه معرفی می‌شوند. ‌در مورد مدیریت منابع خاکستری، ‌بر اساس جستجوهایی که پژوهشگر انجام داده است تاکنون هیچگونه پژوهشی در داخل شناسایی نشد و یا اینکه پژوهشگر نیافته است.ولیکن از آن‌جا که در اکثر کتابخانه‌ها منابع خاکستری را با عنوان منابع غیرکتابی می‌شناسند برخی از مهمترین نوشته ها و پژوهش‌های موجود در زمینه مدیریت منابع غیرکتابی معرفی می‌شوند.

۲-۳-۱-۱ منابع خاکستری

منصوریان (۱۳۹۰) در یادداشتی در سایت لیزنا با عنوان “پیامدهای دسترسی آزاد و مشروط به «منابع خاکستری” ‌به این موضوع پرداخت که هر منبع اطلاعاتیِ چاپی یا الکترونیکی – اعم از کتاب، نشریه، پایان‌نامه یا خبرنامه – که پس از تدوین و تولید وارد بازار نشر نشود، جزء انتشارات خاکستری محسوب می‌شود. بر این اساس، انتشارات خاکستری منابع اطلاعاتی خاصی هستند که با هدفی خاص و مخاطبی ویژه تولید می‌شوند، اما به دلیل تکثیر در سطح محدود و هدف غیرتجاری امکان دسترسی به آن‌ ها در بازار نشر وجود ندارد. انتشارات خاکستری معمولاً از طریق پدیدآور حقیقی یا حقوقی در دسترس علاقه‌مندان قرار می‌گیرند.

اصنافی (۱۳۹۲) در کتابی با عنوان “درآمدی بر منابع خاکستری” برخی از مقالات ترجمه شده مختلف مرتبط با منابع خاکستری را گردآوری و تلخیص ‌کرده‌است.

۲-۳-۱-۲ مدیریت منابع خاکستری

صمیمی (۱۳۵۴) در پایان‌نامه خود با عنوان “بررسی وضعیت نقشه‌ها و اطلس‌ها در ایران به‌ویژه در کتابخانه‌های تهران” ‌در مورد تاریخچه نقشه از نظر بین‌المللی و سابقه آن در کتابخانه‌ها، انواع نقشه، نحوه انتخاب، ارزیابی، حفاظت و نگهداری، اعتبار ناشران نقشه و سابقه انتشاراتی آن‌ ها در ایران، قوانین فهرست‌نویسی انجمن جغرافیای آمریکا صحبت نموده و به بررسی مجموعه نقشه‌ها و اطلس‌ها در کتابخانه‌های تهران و پنج شهر شیراز، اصفهان، اهواز، تبریز و مشهد پرداخته است. در این پایان‌نامه از روش پژوهش پیمایشی استفاده شده است.