کلمات کلیدی : مدیریت دانش، رهبری دانش مدار

 

فهرست مطالب

فصل اول : کلیات تحقیق

1-1            مقدمه. 2

1-2            بیان مساله. 3

1-3            اهمیت و ضرورت تحقیق. 5

1-4            اهداف پژوهش. 6

1-5            چارچوب نظری 6

1-6            فرضیات تحقیق. 7

1-7            تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق. 8

1-7-1 متغیر وابسته تحقیق. 8

1-7-2  متغیر مستقل تحقیق. 9

1-8            قلمرو تحقیق. 10

1-8-1  قلمرو موضوعی 10

1-8-2  قلمرو مکانی 10

1-8-3) قلمرو زمانی 11

فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق

2-1 رهبری دانش مدار. 13

2-1-1 تعاریف رهبری 14

2-1-2 نظریه های رهبری 15

2-1-2-1 مکتب ویژگیهای شخصی رهبر. 16

2-1-2-2  مکتب رفتار رهبری 17

2-1-2-3 مکتب اقتضایی رهبری 18

1-2-2-4  مکاتب جدید رهبری 20

2-1-3 نقشهای جدید در رهبری تیمی 21

2-1-3-1 مدیر. 21

2-1-3-2 مربی 21

2-1-3-3 مشاور. 22

2-1-4 مهارتهای رهبری تیمی 22

2-1-4-1  رهبری تیمی در سازمان. 24

2-1-5 نظریه رهبری تحول آفرین 27

2-1-6 نظریه رهبری خدمتگزار. 30

2-1-7 رهبری دانش. 33

2-1-8  رهبری معنوی 37

2-1-9 وجوه مشترک تئوریهای رهبری 39

2-1-10  آخرین دیدگاه ها درباه‌ی رهبری 42

2-1-10-1 تئوری اسنادی رهبری 43

2-1-10-2  تئوری رهبری فرهمند. 44

2-1-10-3  رهبر عملگرا و رهبر ایجادکننده تحول. 47

2-2 مدیریت دانش. 49

2-2-1 تعاریفی از مدیریت دانش. 50

2-2-2 تاریخچه و علل پیدایش مدیریت دانش. 53

2-2-3  طبقه بندی انواع دانش. 57

2-2-4  اهمیت و ضرورت مدیریت دانش. 58

2-2-5  فرایند مدیریت دانش. 60

2-2-6  تئوری های مدیریت دانش. 64

2-2-6-1 تئوری مدیریت دانش جامع. 65

2-2-6-2 تئوری مدیریت دانش تیمی 66

2-2-6-3  تئوری مدیریت دانش جامعه گرا 68

2-2-7  استراتژیهای مدیریت دانش. 69

2-2-8  مزایای مدیریت دانش. 72

2-2-9 دلایل گرایش به مدیریت دانش در سازمان ها 75

2-3  اهمیت کتابخانه در جامعه اطلاعاتی 75

بخش چهارم:پیشینه تحقیق. 80

تحقیقات داخلی 80

تحقیقات خارجی 83

فصل سوم: روش تحقیق

3-1      مقدمه. 86

3-2 روش تحقیق. 86

3-3  فرایند اجرای تحقیق. 87

3-4 جامعه و نمونه آماری 87

3-5  روش جمع آوری اطلاعات 89

3-6 ابزارهای جمع آوری داده ها و اطلاعات 89

3 -7 روایی و پایایی ابزار اندازه گیری 89

3-8 روش تجزیه وتحلیل داده ها 93

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات

4-1      مقدمه. 97

4-2 تحلیل داده ها 98

4-2- 1 بررسی آماری سوالات پرسشنامه. 99

4-3 استنباط آماری 104

4-3-1  فرضیه اول. 104

4-3-2 فرضیه دوم. 107

4-3-3 فرضیه سوم. 109

4-3-4 فرضیه چهارم. 111

4-3-5 فرضیه پنجم. 114

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1      مقدمه. 118

5-2 نتیجه گیری 118

5-2- 1 بررسی آماری سوالات پرسشنامه. 118

5-2-2  نتایج آمار توصیفی 120

5-2-3 نتایج آمار استنباطی 124

5-3 مقایسه نتایج تحقیق حاضر با تحقیقات گذشته. 126

5-4 محدودیت های تحقیق. 126

5-5 پیشنهادات 127

5-6 پیشنهادات تحقیقات آتی 128

منابع و ماخذ  129

پیوست 1: پرسشنامه تحقیق. 138

پیوست 2: اهمیت کتابخانه‌ها 140

 

 

 

 

 

فهرست جداول

جدول 2‑1 سه نقش جدید در رهبری تیمی (Jessup, 2000,p 79) 23

جدول ‏2‑2 چهارچوب سازماندهی پیشنهادی برای معنویت در کار(رستگار و عابدی جعفری، 1386) 38

جدول ‏2‑3 ویژگی‌های رهبران فرهمند  Conger & Kanungo, 1981: p91)) 45

جدول ‏2‑4 ویژگی‌های رهبران عملگرا و آنان که در افراد تحول ایجاد می‌کنند (Bass, 1990 , p22 ) 48

جدول ‏3‑1 جدول ابزار سنجش تحقیق. 90

جدول ‏3‑2مقدار آلفای کرونباخ در پرسشنامه مرجع مدیریت دانش. 92

جدول ‏3‑3 ارزش عددی هر گزینه. 93

جدول ‏4‑1 ANOVA برای متغیر مدیریت دانش. 105

جدول ‏4‑2 ANOVA برای متغیر ایجاد دانش. 108

جدول ‏4‑3 ANOVA برای متغیر تسهیم دانش. 110

جدول ‏4‑4 ANOVA برای متغیر ذخیره دانش. 112

جدول ‏4‑5  ANOVA برای متغیر به‌کارگیری دانش. 115

جدول ‏5‑1 بررسی آماری سوال‌های پرسشنامه. 118

جدول ‏5‑2 توصیف معیارهای متغیر ایجاد دانش. 121

جدول ‏5‑3 توصیف معیارهای متغیر تسهیم دانش. 122

جدول ‏5‑4 توصیف معیارهای متغیر به‌کارگیری دانش. 122

جدول ‏5‑5 توصیف معیارهای متغیر ذخیره دانش. 123

جدول ‏5‑6 توصیف متغیر رهبری دانش مدار. 124

 

 

فهرست اشکال

‏شکل 1 – 1 مدل مفهومی تحقیق (Sanchez De Pablo  and Donate, 2015) 7

شکل 2 – 1 عوامل رهبری تحول آفرین (حسینی 1389). .29

شکل 2 –  2 هرم دانش(سلسله مراتب داده تا خرد) (Hall,2002) 52

شکل 2 –  3 روابط بین داده، اطلاعات و دانش (Batt,2001) 53

شکل 2 –  4 فرایند مدیریت دانش ( Batt,2001) 61

شکل 2 –  5 تئوری مدیریت دانش جامعه گر (شریف زاده، بودلایی،1387) 68

شکل 2 –  6 استراتژی های مدیریت دانش با توجه به ابعاد مبتنی بر دانش آشکار و دانش پنهان (Cho & Lee,2003) 71

 

 

 

فصل اولکلیات تحقیق
 

        

 

 

       

 

 

 

 

 

 

1-1          مقدمه
دانش دارایی غیر ملموسی است که در اقتصاد جدید از دارایی سنتی مهمتر  است. دانش، به عنوان ترکیبی از اطلاعات به همراه تجربه، مفهوم ، تفسیر و بازتاب تعریف شده است. (فیض آبادی ، 1390: ص 6). دانش سازمانی، دانشی است که به واسطه تعاملات میان فناوری فنون، و افراد در سازمان شکل می‌گیرد. دانش سازمانی خود شامل دانش ضمنی و دانش صریح است. دانش صریح سازمانی دانشی است سازمان یافته، و با محتوایی ثابت که می‌تواند از طریق بکارگیری فناوری اطلاعات ، کدگذاری تدوین و نشر داده شود .(حسینقلی پور،1388:ص4). مدیریت دانش، مدیریتیست آگاهانه و فعال در ایجاد انتشار و استفاده از دانش برای رسیدن به اهداف استراتژیک.عوامل زیادی با مدیریت دانش در ارتباط هستند که یکی از این عوامل رهبری دانش مدار می باشد. (Sanchez De Pablo and Donate: 2014) در دانش مدیریت، رهبری سازمان در کنار سایر وظایف مدیر یکی از وظایف اساسی و مهم تلقی می‌شود و نقش پراهمیتی در اثربخشی سازمان ایفا می‌کند و رمز موفقیت مدیران در توان هدایت نیروی انسانی تحت سرپرستی آن‌ها است.

این فصل با بیان مساله شروع شده و در ادامه به اهداف و فرضیه‌های تحقیق پرداخته می‌شود. چهارچوب نظری تحقیق، تعاریف عملیاتی ومفهومی وهمچنین اهمیت وضرورت تحقیق از دیگربخش های این تحقیق است. درپایان فصل نیز به قلمرو تحقیق اشاره خواهدشد.

1-2          بیان مساله
دانش  از مصدر دانستن به معنای دانندگی ، دانایی و علم و فضل است . مخلوطی از تجارب، کمیتها و اطلاعات بافتاری منظم است که قالبی برای ارزیابی و یکپارچه کردن و هماهنگسازی تجارب و اطلاعات ایجاد می کند. دانش یک ادراک و فهم است که از طریق تجربه ، استدلال، درک مستقیم و یادگیری حاصل می شود(برزین پور ،1389، ص 118) و با ویژگی های بدیع و پویای خود، امکان پاسخگویی به ویژگی های محیط های جدید را فراهم می سازد. دانش دارایی غیر ملموس است که در اقتصاد جدید از دارایی سنتی مهمتر  است. دانش، به عنوان ترکیبی از اطلاعات به همراه تجربه، مفهوم ، تفسیر و بازتاب تعریف شده است (فیض آبادی ، 1390، ص 6).

مدیریت دانش، مدیریت‌است آگاهانه و فعال در ایجاد انتشار و استفاده از دانش برای رسیدن به اهداف استراتژیک.

ایجاد سیستم های مدیریت دانش یکی از مهمترین راه کارهای بهبود سطح دانش در هر سازمانی شمرده می شوند.

ایجاد سیستم مدیریت دانش موثر یکی از عوامل کلیدی در بهبود فرآیندهای کسب و کار است. عوامل زیادی با مدیریت دانش در ارتباط هستند که یکی از این عوامل رهبری دانش مدار می باشد .(Sanchez De Pablo and Donate, 2015)

دیزلر در سال 2001 رهبری را به عنوان راهی برای الهام بخشیدن به دیگران به کار سخت برای به انجام رساندن کارهای مهم دانسته است. رهبری در نتیجه شامل تعریف یک رویکرد مدیریت روشن نسبت به کارکنان و تشویق آنها را به دنبال رهبر برای رسیدن به اهداف شرکت است ایشان اضافه کردند که رهبری متشکل از چند عنصر مختلف است که عبارتند از سبک رهبری، انگیزش و ارتباطاتRibiere& sitar,2003)). رهبری در سازمان‌های دانش به خصوص مربوط به زمانی است که کارگران دانش را درک کرده و رهبران به طور فعال درگیر و متعهد به حمایت از دانش و فعالیت های یادگیری باشند (et all, 2004 DeTienne).

علاوه بر این، رهبران دانش به جای ترویج رفتارهای منفی که انتقال دانش، به اشتراک گذاری، و برنامه رابه خطر اندازد، (Lakeshman,2009) باید برای شناسایی تلاش های خود و همکاران تلاش کنند. (& sitar ,2003,P44  Ribiere). رهبران دانش مدار باید توسعه و طرح کانال مدیریت دانش را برای هر دو اکتشاف دانش و بهره برداری دانش اماده باشند. علاوه بر این، آنها باید بهترین شیوه های مدیریت دانش را در شرکت از طریق یک سبک رهبری مدیریت دانش  ، که شامل انگیزه، ارتباطات، و نیروی انسانی موثر است را ترویج دهند .

به طور کلی، رهبری دانش مدار باید ترکیبی از رفتار رهبری دانش  ایجاد مدیریت دانش ، انتقال، ذخیره سازی، و برنامه در داخل شرکت حرکت کند. شامل ارتباطات روشن در مورد انتظارات از کارکنان دانش و اهداف شرکت، همراه با عناصر انگیزشی (Ribiere& sitar,2003)  در وهله اول، رهبران باید به عنوان مشاور عمل کنند به طوری که کارکنان شرکت را قادر به تشخیص نحوه کار و مدیریت دانش به حصول اطمینان از  اینکه این عمل به ارتباطات کمک می کند. ارتباطات امری ضروری است برای رهبران که به  وضوح نشان دهند  انتظارات کارکنان با توجه به از بین بردن موانع ارتباطی  نسبت به کاری که می کنند (Schermerhorn,2012). تاکید بر اهمیت مدیریت دانش بدون مدیران کارکنان که از مدیریت دانش استفاده نمی کنند از اهمیت برخوردار نخواهد بود (DeTienne et al.,2004 (

محقق به دنبال پاسخگویی به این سوال می باشد که آیا رهبری دانش مدار بر مدیریت دانش در کتابخانه های استان گیلان تاثیر دارد.

1-3          اهمیت و ضرورت تحقیق
امروزه سازمان ها به دلیل ماهیت عصری که در آن به سر میبرند تفاوت های بسیار زیادی با سازمان های گذشته دارند. ویژگی برجسته سازمان های قرن بیست و یکم مسئولیت پذیری ، خودگردانی ، خطر پذیری و ناپایداری است. شاید محیط آینده محیط آرامی نباشد اما محیط بسیار انسانی است. عملکرد سازمانی نه تنها نیازمند بهره برداری از  دانش موجود است  بلکه نیازمند کشف حوزه های جدید دانش برای خلق فرصتهای  جدید در سازمان می باشد .

مدیریت دانش ، مدیریتی است آگاهانه و فعال در ایجاد‌، انتشار و استفاده از دانش برای رسیدن به اهداف استراتژیک. شرکت ها و سازمان هایی که امروزه از برتری دانش به عنوان یک مزیت رقابتی بهره مند اند‌ ، ممکن است در آینده رقبایی پیدا کنند چرا که این رقبا ممکن است قادر به فراگیری دانش در حوزه های مشابه باشند. برای پیاده سازی صحیح فرایند های مدیریت دانش و جلوگیری از به هدر رفتن هزینه ها ، باید نگاهی مثبت به این مقوله داشت و در کنار شناخت درست و برنامه ریزی جامع ، با بهره گرفتن از تجارب دیگر سازمان هت به نتایج مطلوبی دست یافت. (اخوان ، 1389 ، ص6) . نظر به اینکه رهبری دانش مدار بر تولید ، کاربرد و تسهیم یادگیری و دانش و اندیشه در سازمان تاکید دارد، اخیرا بیان نقش رهبری در مدیریت دانش شروع شده است. رهبری دانش حاکی از تغییر چشمگیر چالش های فرا روی مدیران طی سال های اخیر است. امروزه کاملاً محتمل است که هیچ عاملی به اندازه ارزش آفرینی نمی تواند منشأ تغییرات و تحولات بنیادین در یک سازمان گردد. (گلمن 2000 ، ص78 ) .

ضرورت مطالعه حاضر نقش ضعیف مدیریت دانش مدار در اداره کتابخانه های عمومی استان گیلان می باشد ، و اینکه چگونه می توانیم با رهبری دانش مدار در اجرایی کردن فرآیند مدیریت دانش در این اداره تاثیر گذار باشیم. روش انجام این مطالعه نیز انتخاب متغیر های مناسب با توجه به توسعه دانش کاربردی در حوزه خاص است و داده های مورد نیاز تحقیق نیز بصورت میدانی و از طریق پرسشنامه جمع آوری می شوند.

 

 

سایت های دیگر :