در موارد ضروری برای بالا بردن دقت کار بررسی صحنه جرم می‌توان بررسی خطی را در دو جهت عمود برهم انجام داد که به آن بررسی شبکه‌ای می‌گویند. در صورت وسیع بودن صحنه جرم می‌توان ابتدا آن را به صورت چرخی (دایره‌ای) یا منطقه‌ای به چند قطعه فرضی کوچک تر تقسیم کرد و سپس هریک از قطعات را به طور جداگانه مورد بررسی قرارداد. علاوه بر بررسی کانون و مرکز اصلی ارتکاب جرم از بررسی نقاط اطراف و سایر قسمت‌های نزدیک به مجاور صحنه جرم و مسیر ورود و خروج مجرم نیز نباید غافل شد و چه بسا آثار جرم و دلایلی در نقاط مذکور به دست آید. در بررسی صحنه جرم و جمع آوری دلایل و مدارک جرم، اولویت با اشیاء و وسایل خطرآفرین نظیر چاقو و اسلحه و همچنین مواد فاسدشدنی همانند غذا یا میوه نیم خورده و نیز آثار ضایع شدنی همانند آثار پا روی برف یا آثار پا یا خون در محیط‌های روبازی است که ممکن است در اثر تابش آفتاب یا ریزش برف و باران ضایع یا معدوم گردد. از چشیدن مواد و مایعات مشکوک موجود در صحنه جرم به منظور پی بردن به جنس و طعم آن ها خودداری شود، زیرا ممکن است سمی یا آلوده به میکروب باشند. دلایل و مدارک جرم بدون تماس مستقیم یا دست و تا حد امکان با بهره گرفتن از دستکش یا پنس جمع آوری شود وگرنه، احتمال دارد آثار انگشت یا عرق دست کسی که آن ها را جمع آوری می‌کند روی دلایل مذکور آثاری ایجاد کند که بعدا کار بررسی روی دلایل را دچار مشکل نموده و دقت کار را کاهش دهد. اگر تکنیسین بررسی صحنه جرم احیانآ یکی از اشیاء موجود درصحنه جرم را بدون دستکش و با تماس مستقیم دست لمس کند و احتمال داده شود اثر انگشت وی روی شی ء مذکور به جای مانده است، باید این مطلب را در گزارش خود قید کند تا چنانچه بعدآ اثر انگشتی روی شیء مذکور کشف گردد(بیابانی:۱۳۹۰، ۲۵).
۲-۵- کشف علمی جرم و پیشگیری از جرم
ابتدا به مفهوم شناسی پیشگیری پرداخته، سپس انواع پیشگیری از جرم را مختصرا بیان خواهیم نمود.
۲-۵-۱-مفهوم پیشگیری
پیشگیری به معنای به کاربردن روش‌های احتیاطی برای جلوگیری از بیماری‌های جسمی و روانی یا به عبارت دیگر، انجام اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از اتفاقات ناخواسته می‌باشد(اشراقی:۱۳۸۱ ، ۸ ).
پیشگیری در منابع فارسی به معنای رفع، جلوگیری، مانع‌شدن و از پیش مانع چیزی شدن، تعریف شده است. این واژه همچنین در فرهنگ لغوی لاتین نیز به معنای مانع شدن از اینکه چیزی رخ دهد، تعریف شده است(رجبی پور:۱۳۸۲، ۱۵).
واژه پیشگیری در منابع دیگر نیز چنین معنا شده است:
ـ «جلوگیری، دفع، صیانت، مانع شدن، جلوبستن»(معین:۱۳۷۷، ج۵، ۳۶۰).
ـ «اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از اتفاقات ناگوار و ناخواسته».
ـ پیشگیری یا جلوگیری کردن هم به معنای پیش‌دستی کردن، پیشی گرفتن و به جلو چیزی رفتن و هم به معنی آگاه‌کردن، خبر چیزی دادن و هشدار کردن است(بیات و همکاران:۱۳۸۷، ۹).
به لحاظ اینکه انسان دارای ابعاد گوناگون زیستی، روانی واجتماعی است و احتمال ابتلاء او به اختلال و ناهنجاری‌در هر یک از زمینه‌های مذکور وجود دارد؛ لذا بکاربردن روش‌های احتیاطی و کنترلی و انجام اقدامات پیشگیرانه در جلوگیری از ابتلاء انسان به اختلال و ناهنجاری‌ها در هر یک از ابعاد فوق در حکم نوعی پیشگیری می‌باشد»(فلاح‌بابایی:۱۳۸۲، ۱).
از طرفی تعریف مفهومی پیشگیری از جرم«به مجموعه اقداماتی اطلاق می‌گردد که برای جلوگیری از فعل و انفعال زیان‌آورمحتمل برای فرد یا گروه و یا هر دو به عمل می‌آید. مثل پیشگیری از حوادث کار، جرایم جوانان و حوادث در جاده‌‌ها و …»(رجبی‌پور:۱۳۸۲، ۱۵).
برخی پیشگیری از بزهکاری را شامل ابزاری می‌دانند که دولت به منظور مهار بزهکاری به جهت محدود کردن یا حذف عوامل جرمزا به کار می‌گیرد. برخی دیگر نیز معتقدند که پیشگیری در برگیرنده اقداماتی است که نرخ بزهکاری را کاهش دهد. بدین صورت که از یک سو علل اثرگذار بر بروز جرم را شناسایی کرده و از سویی دیگر ابتکارات مناسبی را برای مبارزه با این علل اعمال نماید. گروهی دیگر نیز بر این باورند که پیشگیری مجموعه‌ای از اقدامات قهرآمیزی است که برای تحقق هدفی ویژه(مهار بزهکاری)، کاهش احتمال وقوع جرموکاهش شدت بزه در مورد علل جرایم، اتخاذ می‌گردد.
۲-۵-۲-انواع پیشگیری از جرم
پیشگیری از جرم را می‌توان از چند زاویه تقسیم‌بندی نمود. در همین ارتباط، نقطه نظرات گوناگونی وجود دارد.یکی از مشهورترین این تقسیم‌بندی‌ها، تقسیم‌بندی «کاپلان» تحت عنوان پیشگیری سه‌گانه است. وی معتقد است که پیشگیری شامل سه سطح(مراحل اولیه، ثانویه و ثالثه)می‌باشد.
۲-۵-۲-۱-پیشگیری اولیه
این مرحله، شامل مجموعه اقدامات، سیاست‌ها و برنامه هایی است که سعی در تغییر و کنترل شرایط آسیب زای محیط فیزیکی، اجتماعی دارد تا با بهبود بخشیدن به شرایط اجتماعی از بروز هر نوع جرمی در دیگر بخش‌های جامعه پیشگیری نماید. در این مرحله از پیشگیری، تلاش بر این است که افراد جامعه به سوی جرم گرایش پیدا نکنند. هدف در این سطح از پیشگیری، بهبود شرایط زندگی به منظور عدم آسیب پذیری افراد(رجبی‌پور:،۱۳۸۲: ۲۰) .
همچنین تولید ارزش‌هایی است که روابط سالم را بهبود بخشد. در این نوع از پیشگیری، اجتماع به عنوان یک کل و دربرگیرنده تدابیری به همراه عناصرآموزشی اجتماع است. این سطح از پیشگیری مستلزم کاهش فرصت‌های جرمزا، بدون اشاره به قربانیان است. در پیشگیری اولیه از جرم، توجه بیشتر به رویداد جرم معطوف است تا قربانی(هیوز:۱۳۸۰، ۳۱).
۲-۵-۲-۲- پیشگیری ثانویه
