غذایی می تواند از جنبه های مختلف، بهداشت عمومی را تهدید کند. ایجاد مقاومت آنتی بیوتیکی و متعاقب آن بروز مشکلات جدی در درمان بیماری ها حساسیت های ناشی از مصرف فرآورده های دامی حاوی آنتی بیوتیک و از بین رفتن فلور باکتریایی دستگاه گوارش از عوارض بقایای آنتی بیوتیک در غذاست. کلرامفنیکل آنتی بیوتیک وسیع الطیفی است که علاوه بر اثرات فوق، سبب تضعیف مغز استخوان و یک نوع کم خونی آپلاستیک کشنده نادر می شود. طبق شواهد موجود بنا به روند غیر قانونی مصرف آنتی بیوتیک کلرامفنیکل و استفاده نادرست از جنتامایسین در مزارع، بررسی بقایای آنها ضروری است. باتوجه به عوارض جدی ناشی از باقیمانده های آنتی بیوتیک در مواد غذایی هدف از انجام این تحقیق بررسی گوشت مرغ توزیع شده در سطح شهرستانهای سمنان، گرمسار و دامغان از نظر حضور یا عدم حضور باقیمانده آنتی بیوتیک های کلرامفنیکل و جنتامایسین و بررسی اثر فرایند انجماد برمیزان بقایای آنتی بیوتیک هادر نمونه های آلوده می باشد. اساس کار تحقیق، استفاده از دستگاه الایزا ریدر [1]می باشد. از تعداد170 نمونه خام ) ران وسینه مرغ) مورد بررسی درسه شهرستان سمنان، گرمسار و دامغان، 47 نمونه ( معادل 6/27درصد) آلوده به کلرامفنیکل و59 نمونه (معادل 7/34درصد) آلوده به جنتامایسین گزارش شدند که از این تعداد،25 نمونه آلوده به کلرامفنیکل و30 نمونه آلوده به جنتامایسین را به صورت تصادفی انتخاب و به مدت یک هفته تحت تاثیر فرایند انجماد (20- درجه سانتی گراد) قرار داده ونمونه ها مجددا مورد آزمایش قرارداده شد و نتایج نشان داد که کاهش معنی داری بین میزان بقایای آنتی بیوتیک، قبل و بعد از انجماد وجود دارد. لازم به ذکر است، در زمان انجام پروژه به دلیل عدم دسترسی به دو کیت آنتی بیوتیک استرپتومایسین و فورازولیدون ، آزمایشات مورد نظر انجام نشد.
واژگان کلیدی: آنتی بیوتیک، کلرامفنیکل، جنتامایسین، بقایای دارویی، گوشت طیور، دستگاه الایزا
مقدمه
1-1.بیان مسئله
امروزه داروهای دامی بصورت گسترده در حیوانات مورد مصرف غذا جهت درمان و پیشگیری استفاده می شوند. مصرف این داروها علاوه بر اثرات درمانی مطلوب و یا حتی اثرات سوء جانبی در حیوان مورد معالجه، به صورت غیر مستقیم می تواند بهداشت عمومی جامعه را تحت تاثیر خود قرار دهد. آنتی بیوتیکها نیز از این قاعده مستثنی نیستند و از جمله داروهایی هستند که به فراوانی در حیوانات مزرعه مورد استفاده قرار می گیرند و از این داروها علاوه بر درمان در اکثر موارد جهت افزایش رشد استفاده می گردد. از آنجا که این مسئله ارتباط تنگاتنگی با جنبه های اقتصادی پرورش دارد متاسفانه امروزه مصرف این مواد بیش از مقادیر توصیه شده می باشد.
دریافت مداوم آنتی بیوتیکها در جیره غذایی می تواند از جنبه های مختلف، بهداشت عمومی را تهدید کند. نظیرایجاد مقاومت آنتی بیوتیکی در انسان، حساسیت های ناشی از مصرف فرآورده های دامی، از بین رفتن فلور باکتریایی دستگاه گوارش و عواقب پس از آن می باشد. ( ولارد[2]،1994)
کلرامفنیکل داروی وسیع الطیفی است که علاوه بر اثرات سوء یاد شده سبب تضعیف مغز استخوان و نیز یک نوع کم خونی آپلاستیک کشنده البته نادر می گردد و مصرف آن در بسیاری از کشورها از جمله ایران در حیوانات مورد مصرف غذا ممنوع است. (فقیهی، 1372)
1-2.ضرورت انجام تحقیق
بر اساس شواهد بدست آمده از الگوی مصرف دارو بخصوص در صنعت طیور، در بسیاری از مرغداریها بصورت غیر قانونی از این آنتی بیوتیک ها استفاده می شود که این امر لزوم بررسی و تعیین مقدار باقیمانده این آنتی بیوتیکها در گوشت طیور را آشکار می سازد.
1-3. مروری بر دارو درمانی و پیشگیری دارویی در حیوانات
دارو[3]ماده ای است که برای درمان و یا پیشگیری از بیماریهای انسان و حیوان بکار می رودو ممکن است ازمنابع مختلفی مانند منابع حیوانی، گیاهی، معدنی و داروهای صناعی تهیه شود.

• منابع حیوانی، در درمان شناسی دارای اهمیت زیادی بوده و معمولا آنها را از غدد و اعضاء مختلف حیوانات بدست می آورند مانند غده تیروئید که از گوسفند بدست آورده و سپس نسوج اضافه و چربی آنرا جدا ساخته و خشک می نمایند و بصورت قرص در درمان نارسائی غدد تیروئید در اختیار بیماران قرار می دهند. هورمون انسولین مثال دیگری از داروهای ایندسته می باشد. انسولین را از لوزالمعده حیواناتی نظیر گوسفند، خوک و گاو بدست می آورند که برای کنترل و درمان بیماری قند بکار می رود.
• داروهای گیاهی معمولا از قسمت های مختلف گیاهان دارویی مانند ریشه، پوست، برگ، گل و دانه تهیه می شوند. روغن کرچک که از دانه های بید انجیل استخراج می شود بعنوان مسهل مصرف می گردد.
• داروهای معدنی شامل املاح فلزات و شبه فلزات می شود که معمولا بصورت اسیدها و بازها و یا املاح بکار می روند مثال اسید کلروهیدریک رقیق شده را که یک 
• 
• داروی معدنی است در موارد اختلالات هضمی مربوط یه کمبود ترشح اسید کلروهیدریک معده مصرف می شود. سولفات سدیم و سولفات منیزیم که بعنوان ملین و یا مسهل بکار می روند نمونه های دیگری از داروهای معدنی هستند.
• داروهای صناعی(سینتتیک)، از ترکیبات آلی یا معدنی و یا مجموعه ای از این دو هستند که بطور مصنوعی از ترکیب شدن چند عنصر یا مواد مختلف با یکدیگردر آزمایشگاهها توسط شیمیست تهیه می گردند. تعدادی زیادی از داروهائی که امروزه در درمان بیماریها بکار می روند از قبیل کورتیزون، سولفونامیدها، داروهای ضد انعقاد می باشند.(قفقازی،1370)

مدت هاست مصرف داروهای مختلف در پرورش گله های گوشتی عمومیت بسیاری یافته است. این در حالی است که در موارد زیادی ضرورت کافی برای مصرف دارو وجود ندارد و در موارد بسیاری نیز داروی مناسبی انتخاب نمی شود. مهم ترین عواملی که توجه به آنها برای دستیابی به نتیجه مطلوب از مصرف داروها ضروری به شمار می رود عبارتند از :
الف) شناخت کافی از ماهیت ارگانیسم های ایجاد کننده بیماری و شرایط لازم برای بروز آنها
ب) آشنایی با سنینی که بیشترین حساسیت میزبان نسبت به رخداد بیماری وجود دارد.
ج) اطلاع از راه های صحیح انتخاب داروی مناسب
د) لزوم رعایت غلظت و دوره مصرف دارو
ه) آگاهی از تاثیر پذیری داروها از یکدیگر و از شرایط
مصرف بی قاعده و غیر اصولی انواع مختلف دارو بدون رعایت غلظت و مدت زمان کافی برای تاثیر آنها علاوه برهزینه هنگفتی که بیهوده به هدر می رود می تواند عواقب وخیمی نیز برای گله تحت درمان و حتی صنعت طیور و سلامت انسان و محیط زیست به دنبال داشته باشد. ظهور میکروارگانیسم های مقاوم به دارو به شکل جمعیت های مناسب را می توان از بدترین عواقب مصرف نادرست دارو نسبت داد. طبیعتا مصرف دارو مستلزم صرف هزینه بوده و متابولیسم آن در بدن نیز در بسیاری از موارد با عوارض مختلفی همراه است.همچنین همانطور که گفته شد مصرف دارو به خصوص در مواردی که به طور صحیحی مدیریت نشود می تواند ناخواسته شرایط را برای غلبه سویه های مقاوم و در دراز مدت شکل گیری جمعیت های مقاوم فراهم نماید. اما با وجود همه این نقاظ ضعف خیلی از مواقع استفاده از دارو ضروری بوده و در کوتاه مدت صرف نظر کردن از آن عملا غیر اقتصادی می باشد. استفاده از دارو در پرورش جوجه های گوشتی ممکن است با سه هدف اصلی انجام شود. یکی به منظور تحریک رشد دیگری با هدف درمان بیماری هایی که با مصرف دارو بهبود یافته و یا از پیچیده شدن مشکلات ناشی از آنها جلوگیری می شود و بالاخره به منظور پیشگیری از امراضی که ویژگی های لازم جهت به کاربردن دارو با هدف پیشگیری را دارا هستند کاربرد دارد.