اهداف و ماهیت سهام جایزه و تجزیه سهام :

بعد از سود نقدی، ‌انتشار سهام جایزه دومین شیوه رایج در پرداخت سود از نظر شرکت‌ها است، ‌اما از دیدگاه قانون سهام جایزه یکی از طریق افزایش سرمایه و تامین مالی از داخل شرکت به شمار می‌رود.

سهام جایزه عبارت است از انتشار سهام عادی از طریق تبدیل و انتقال اندوخته‌‌ها به سرمایه[۱] و توزیع رایگان آن در میان سهامداران.

 ۱۳-۲-۲-تاریخچه سهام جایزه :

سوابق اولیه انتشار سهام جایزه به دوران الیزابت برمی‌گردد. کمپانی هند شرقی اولین شرکتی بود که در سال ۱۶۸۲ به میزان صد در صد سهام جایزه اعلان کرده در نتیجه قیمت سهام از ۴۶۰ به ۱۵۰ واحد پولی کاهش یافت. به عبارت دیگر سهام جایزه با صد در صد باعث کاهش ۶۷ درصد‌در قیمت بازار شد.

در طی قرون ۱۸ و ۱۹ سهام جایزه توسط شرکت‌ها ی بریتانیایی به کرات توزیع شد.

در آمریکا برای اولین بار شرکت راه آهن نیویورک در سال ۱۸۹۶ سهام جایزه اعلام کرد. تجزیه سهام از اوایل قرن بیستم رواج یافت. مثلاً از میان ۸۳۷ شرکت پذیرفته شده در بورس نیویورک بیش از ۱۵۰ شرکت یک یا چند بار در طی سال‌ها ی ۳۰-۱۹۲۱ اقدام به تجزیه سهام خود کردند.

شرکت «کومان ویتسون»[۲] سیاست تقسیم سودی را اتخاذ نمود که بر اساس آن به هر سهمی‌ دو دلار نقد می‌داد و بقیه درآمد‌ها ی جاری شرکت را به صورت جایزه توزیع می‌کرد.

به گونه ای که مجموع دریافتی هر سهامدار از سود نقد ی و جایزه معادل با کل درآمد هر سهم سالانه بود. اتخاذ چنین سیاستی در نیمه قرن بیستم اگر چه مورد  مخالفت شرکت‌ها ی عام المنفعه قرار گرفت اما برخی از تحلیلگران مالی از جمله «جی. واتر. جیسون»[۳] آنرا یک حرکت انقلابی نامید.

در واقع پس از کمپانی هند شرقی شرکت فوق طرح منحصر به فردی بود که به سهامداران اجازه می‌داد تا میان سود سهام به صورت نقد یا به صورت سهام جایزه دست به انتخاب بزنند.

شرکت‌ها ی صنعتی عام المنفعه در آن زمان از توزیع سهام جایزه خودداری می‌کردند. زیرا آنها احساس می‌کردند که سهامداران بیش از هر چیزی به درآمد‌ها ی آماده و مطمئن ( سود نقدی ) علاقه‌مندند.

[۱] - capitalization

[۲] - comman weathedison

[۳] - j water leason

.